Maandag 8 maart 2021
Verpleegkundigen en vroedvrouwen moeten leergierig zijn en voortdurend in vraag stellen hetgeen vaststaand en verworven lijkt. In de KU Leuven opleiding master in de Verpleeg- en Vroedkunde wordt studenten aangeleerd steeds op zoek te gaan naar betere inzichten en naar een steeds beter begrijpen van de werkelijkheid van de zorg die zij aanbieden. De AccentVV award staat voor dit gedachtegoed en wil origineel en innoverend wetenschappelijk werk uitgevoerd in het kader van een masterproef verpleegkunde of vroedkunde aan onze opleiding bekronen.
Uit alle AccentVV masterproeven van het academiejaar 2019-2020 werd door een onafhankelijk jury van professoren en van managers en gezondheidswerkers uit het werkveld de drie beste masterproeven geselecteerd. Hieronder worden de winnende werken kort beschreven. Naast eeuwige roem ontvangen de laureaten per masterproef ook een cheque ter waarde van €300 (eerste prijs), €200 (tweede prijs) en €100 (derde prijs).
Proficiat aan alle laureaten!
Prof. Dr. Koen Milisen
Voorzitter van de KU Leuven AccentVV award
Eerste prijs (€300)
Student: Lisa Geyskens
Promotor: Prof. Dr. Johan Flamaing
Werkbegeleider: Anthony Jeuris
Functionele achteruitgang (FA) is een veelvoorkomend en ernstig probleem bij gehospitaliseerde ouderen. Eerdere reviews onderzochten reeds patiënt-gerelateerde risicofactoren voor FA. Door heterogeniteit tussen de studies was een kwantitatieve synthese van de resultaten tot dusver niet mogelijk. In deze masterproef werd een systematische review en meta-analyse uitgevoerd om patiënt-gerelateerde risicofactoren voor FA bij gehospitaliseerde ouderen te identificeren.
Artikels uit eerdere reviews met een gecombineerde zoekperiode van 1970 tot 2007 werden geïdentificeerd en de databanken PubMed, Embase en CINAHL werden doorzocht van 2007 tot en met 2019. De referentielijsten van geïncludeerde artikels werden bijkomende doorzocht. Gepubliceerde primaire artikels in het Engels werden geïncludeerd wanneer ze de associatie van patiënt-gerelateerde risicofactoren en FA van (pre)opname tot ontslag onderzochten bij gehospitaliseerde ouderen in de acute zorg. Data werden systematisch geëxtraheerd en de studiekwaliteit werd beoordeeld met behulp van de Newcastle-Ottawa Scale. De Inverse Variantiemethode werd gebruikt om de gepoolde prevalentie van FA en de gepoolde odds ratio's (OR's) van risicofactoren te schatten.
Negentien studies voldeden aan de inclusiecriteria. De totale gepoolde prevalentie van FA van preopname tot ontslag was 28% en van FA van opname tot ontslag was 16%. De meta-analyse identificeerde tien significante risicofactoren: 80 jaar en ouder (OR, 2,05 [95% BI, 1,68-2,49]), bewonder van een woonzorgcentrum (OR, 2,55 [95% BI, 1,84-3,54]), beperking in instrumentale activiteiten in het dagelijks leven (OR, 2,10 [95% BI, 1,51-2,93]), cognitieve beperking (OR, 1,65 [95% BI, 1,46-1,88]), delirium (OR, 2,41 [95% BI, 1,90-3,04]), ondervoeding (OR, 1,83 [95% BI, 1,40-2,41]), laag albumine (OR, 1,59 [95% BI, 1,35-1,87]), body mass index lager dan 18,5 (OR, 3,04 [95% BI, 1,65-5,63]), inname van acht of meer medicaties (OR, 1,89 [95% BI, 1,40-2,56]) en decubitus (OR, 4,01 [95% BI, 1,88-8,52]).
Deze risicofactoren kunnen worden gebruikt om oudere risicopatiënten bij opname snel te identificeren. Vroegtijdige detectie is immers een belangrijke eerste stap in de preventie van FA bij ouderen die worden opgenomen in het ziekenhuis. De masterproef besluit dat bij het ontwikkelen van gerichte preventieve interventies, verder onderzoek zich moet richten op het identificeren van de meest aanpasbare risicofactoren in het ziekenhuis.
De volledige masterproef kan bij de auteurs worden opgevraagd via https://limo.libis.be/primo-explore/fulldisplay?docid=32LIBIS_ALMA_DS71235437170001471&context=L&vid=KULeuven&search_scope=ALL_CONTENT&tab=all_content_tab&lang=en_US
Tweede prijs (€200)
Studenten: Emilie Holtzheimer & Marie Vandamme
Promotoren: Prof. Dr. Theo van Achterberg & Dr. Kristel De Vliegher
Werkbegeleider: Lotan Kraun
Ouderen worden door de jaren heen steeds meer geconfronteerd met ziekenhuisopnames. Hun betrokkenheid bij de besluitvorming tijdens de overgang van ziekenhuis naar huis wordt erkend als een belangrijk aspect van zorg. Ontslag uit het ziekenhuis is een dagelijks fenomeen en kan beschouwd worden als een potentieel crisismoment voor ouderen en hun mantelzorgers. Met deze masterproef wilden de onderzoekers een overzicht verschaffen van ervaringen van ouderen en hun mantelzorgers in het besluitvormingsproces tijdens overgangen in zorg van ziekenhuis naar huis.
Er werd hiervoor een narratieve review uitgevoerd. Wetenschappelijke artikelen gepubliceerd tot en met april 2020 werden geïncludeerd. De databanken PubMed, EMBASE, Web of Science, PsycINFO en CINAHL werden onderzocht. De zoekstrategie was gebaseerd op vijf hoofdconcepten: ‘ouderdom’, ‘mantelzorgers’, ‘empowerment’, ‘zorg rond transities’ en ‘thuis’ als vertrekpunt of bestemming van zorgtransities. Alle artikelen werden dubbelblind gescreend op basis van de in- en exclusiecriteria. De data extractie en de beoordeling van de kwaliteit van de artikelen werd uitgevoerd door twee onafhankelijke onderzoekers.
In totaal werden 16 artikelen geïncludeerd. Vanuit de ervaringen van ouderen waren de belangrijkste thema’s: ‘zelfstandigheid en autonomie’, ‘betrokkenheid bij het besluitvormingsproces’, ‘zorgzame relaties met zorgverleners’ en ‘tevredenheid met de ontslagplanning en –procedure’. Vanuit de ervaringen van mantelzorgers waren de belangrijkste thema’s: ‘betrokkenheid bij het besluitvormingsproces’ en ‘informatieverstrekking aan mantelzorgers’. Over het algemeen waren de ervaringen van ouderen en hun mantelzorgers variërend en vaak contradictorisch.
Uit deze narratieve review kwamen veel verschillende ervaringen van ouderen en mantelzorgers met betrekking tot besluitvorming rond ontslag uit het ziekenhuis naar voren. Deze ervaringen kunnen worden gebruikt om de besluitvorming rond ontslag uit het ziekenhuis te verbeteren en ouderen en mantelzorgers een grotere rol in de besluitvorming te geven.
De volledige masterproef kan bij de auteurs worden opgevraagd via https://limo.libis.be/primo-explore/fulldisplay?docid=32LIBIS_ALMA_DS71235402400001471&context=L&vid=KULeuven&search_scope=ALL_CONTENT&tab=all_content_tab&lang=en_US
Derde prijs (€100)
Studenten: Nele Kortleven en Bronte Vrancken
Promotoren: Prof. Dr. Annick Bogaerts & Dr. Dorien Wuyts
Een positieve geboorte ervaring ondersteunt het psychologisch welbevinden binnen een gezin. Echter, uit de literatuur en praktijk blijkt dat 20 tot 50% van de moeders geen positieve geboorte ervaring hebben. In deze masterproef werd aan de hand van 20 diepte-interviews nagegaan bij 10 koppels waarbij de vader en de moeder telkens onafhankelijk van elkaar werden geïnterviewd wat maakt dat een geboorte ervaring als positief, negatief of traumatisch ervaren wordt.
Uit de literatuur blijkt dat geloven in eigen kunnen en kracht, gevoel van een veilige omgeving, gesteund worden door personen in de directe omgeving en actieve aanwezigheid van de vader bijdraagt aan een positieve ervaring. De geboorte ervaring wordt als eerder negatief ervaren indien de moeder het gevoel heeft dat haar lichaam faalt en er disconnectie en hulpeloosheid wordt ervaren. De vader ervaart de geboorte eerder negatief als er dringende interventies dienen te gebeuren met onwetendheid, verlies van controle, gevoel van uitgesloten te worden. Ook te grote afwezigheid van de vroedvrouw, gebrek aan ervaren steun en onvoldoende als koppel kunnen participeren bij keuzes ten aanzien van arbeid en geboorteproces wordt als negatief ervaren. Een traumatische geboorte wordt ervaren als de moeder haar zelfbeeld verliest, ze een ernstige bedreiging of risico op sterfte voor zichzelf of het kind waarneemt.
Uit deze Vlaamse studie blijkt dat de rol van de vader en de aanwezigheid van de vroedvrouw belangrijk zijn. Daarnaast is het vooraf goed bevragen van de voorkeuren en verwachtingen van de ouders cruciaal. Aandachtspunten zijn het vooraf bespreekbaar maken van pijn, begeleiding, angst, medische interventies, comfort en de actieve partnerrol. Voldoende duidelijke en open communicatie is belangrijk. Verwachtingen bij de moeder en vader kunnen verschillend zijn. Beide ouders dienen voldoende te worden betrokken tijdens voorbereiding op geboorte en ouderschap. De geboorte uitkomst blijkt ook een belangrijke factor die meespeelt in geboorte ervaring.
De volledige masterproef kan bij de auteurs worden opgevraagd via https://limo.libis.be/primo-explore/fulldisplay?docid=32LIBIS_ALMA_DS71235422330001471&context=L&vid=KULeuven&search_scope=ALL_CONTENT&isFrbr=true&tab=all_content_tab&lang=en_US
